Бонусы, якія атрымлівае Крэмль ад вайны ісламскіх тэрарыстаў супраць габрэйскай дзяржавы на Блізкім Усходзе, дзеляцца на эканамічныя і палітычныя. Першым чынам, як сцвярджае BIoomberg, Расея выйграе ад канфлікту паміж ізраільцянамі і ХАМАС, паколькі просьбы Ізраілю аб дапамозе з боку ЗША могуць адцягнуць узбраенне і ўвагу ад Украіны, у той час, як рост коштаў на нафтагазавую сыравiну ўмацоўвае эканоміку Масквы.
У дадзеным кантэксце істотна, што ЗША фактычна адмянілі ў 2023 годзе нафтавыя санкцыі супраць Ірана, тым самым спрабуючы знізіць даходы Масквы і дазволіўшы Тэгерану прадаваць столькі нафты колькі той пажадае. Прынцыповае ізраільскае лобі ў Кангрэсе ЗША, Сенаце і Белым Доме можа вярнуць рэальную жорсткасць санкцый супраць Ірана, што ў выніку зноў жа здольна павялічыць даходы эканомікі Расіі ад нафтагазавага экспарту.
Уварванне тэрарыстаў ХАМАС у Ізраіль у дзень нараджэння У.Пуціна 7 кастрычніка таксама сарвала пачатак праекту, які разглядаўся амерыканцамі як удар па расейскіх пастаўках праз Чорнае мора. У сярэдзіне кастрычніка ў Ізраіль павінен быў прыбыць міністр энергетыкі Турцыі – з мэтай падпісання пагаднення аб транзiце ў Еўропу праз турэцкую тэрыторыю газу з ізраільскіх радовішчаў ва Усходнім Міжземнамор’і. Цяпер гэтае падпісанне калі не сарвана цалкам, то, як мінімум, пастаўлена на «доўгую паўзу».
У палітычнай плоскасці ўспышка «застарэлага» канфлікту на руку Маскве паколькі Ізраіль і Украіна могуць апынуцца ў прамой канкурэнцыі барацьбы за дапамогу ЗША. Акрамя таго, увогуле ўсё што адцягвае амэрыканскае кіраўніцтва ад Украіны, для рэжыму Пуціна карысна і выгадна. У тым ліку таму, што гэта ўдар і асабіста па прэзідэнце ЗША Д.Байдэне, які нацэліўся на Нобелеўскую прэмію за прымірэнне ізраільцян і саудытаў. У дадатак гэта яшчэ адзін козыр на карысць Д.Трампа.
У кантэксце ўкраінскіх падзей, сітуацыя выгадная расійскаму боку і тым, што ў кароткатэрміновай перспектыве эскалацыя заахвочвае вяртацца з Украіны на радзіму ізраільскіх ваенных інструктараў, зніжаючы патэнцыял ВСУ. (З іншага боку, у выпадку наступнай публічнай і непублічнай падтрымкі палестынцаў Расіяй, ізраільцяне могуць рэзка нарасціць ваенна-тэхнічную дапамогу ўкраінцам).
Уварванне ХАМАС сарвала маштабныя антырасейскія і антыіранскія вучэнні ВПС Blue Flag, праходзячыя раз на два гады. На гэты раз Ізраіль і Германія павінны былі адпрацаваць сцэнары барацьбы з ВС Расіі, іх самалётамі і сродкамі СПА [ПВО]. У вучэннях разам з ізраільскімі і германскімі павінны былі прыняць удзел амерыканскія, італьянскія, французскія і грэчаскія лётчыкі (брытанцы ў апошні момант ад удзелу адмовіліся). За вучэннямі павінны былі назіраць прадстаўнікі не менш як 20 краін, уключаючы Японію, Марока і ААЭ. Сцэнар вучэнняў быў настолькі насычаны, што арганізатарам прыйшлося адмовіць Індыі, якая таксама хацела ўдзельнічаць.
Падчас навучальных манеўраў, якія павінны былі прайсці па ўсім Блізкім Усходзе, удзельнікі павінны былі вылятаць з аэрадрома Уўда на поўдні Ізраілю – там, куды і ўварваліся ісламскія тэрарысты, якія сарвалі вучэнні. Літаральна за дзень да іх уварвання ізраільская Ynet паведамляла, што вайскоўцы Ізраілю адпрацуюць падчас манеўраў у першую чаргу ўдары па іранскіх ядзерных аб’ектах, у той час як германскія вайскоўцы, чый кантынгент у гэты раз будзе вельмі вялікім, будуць трэнавацца ў нападах на тэрыторыю суперніка і прыгнечанне такіх сродкаў СПА як С-400 і супрацьдзеянне самалётам тыпу Су-35 (першых павінны былі імітаваць Patriot, апошніх – F-35).
Пасля ўварвання тэрарыстаў, пасол Ізраіля ў Маскве заявіў, што ягоная краіна дасць і ваенны і палітычны адказ на дзеянні ХАМАС, і адносіць да адказных за падзеі Іран. Таксама ён сказаў, што Ізраіль знаходзіцца ў кантакце з Расіяй па сітуацыі з ХАМАС і «разлічвае на разуменне«.
У сваю чаргу МЗС Расіі заклікала Ізраіль да «стрыманасці» і, каментуючы напад на Ізраіль, заявіла, што ён стаў следствам «хранічнага невыканання адпаведных рэзалюцый ААН і яе Рады Бяспекі і фактычнага блакавання Захадам працы блізкаўсходняга «квартэта» міжнародных пасярэднікаў у складзе Расіі, ЗША, ЕС і ААН». Прэс-сакратар МЗС РФ Марыя Захарава паведаміла, што Масква заклікае палестынцаў і Ізраіль да стрыманасці, спынення агню і аднаўлення дыялогу. Міністр замежных спраў РФ Сяргей Лаўроў, абмеркаваўшы сітуацыю з кіраўніком МЗС Егіпта Самехам Шукры, «прыйшлі да высновы» аб неабходнасці тэрмінова «спыніць баявыя дзеянні і наладзіць палестына-ізраільскі перагаворны працэс у адпаведнасці з нормамі міжнароднага права і наяўнымі рашэннямі ААН і яе Савета Бяспекі».
Сёння Расiя выступае за стварэнне паўнавартаснай незалежнай Палестыны, г.зн. за т.зв. канцэпцыю «дзвух дзяржаў». Цяперашняя эскалацыя прызнаецца следствам правалу намаганняў ЗША па навязванні бакам канфлікту «незбалансаванага ўрэгулявання». Крэмль падтрымлівае кантакты і з Ізраілем, і з палестынцамі, выступаючы супраць «тэрарыстычных вылазак» (пад якімі разумеецца захоп закладнікаў і забойствы мірных жыхароў баевікамі ХАМАС) і «непрапарцыйнага выкарыстання сілы» (ізраільскіх удараў па грамадзянскіх аб’ектах і ваеннай аперацыі ЦАХАЛ у Газе). Адначасна кіраўніцтва РФ, прыняўшы прэзідэнта Палестыны Махмуда Абаса, дэкларуе намер актывізацыі дыялогу з «ўмераным» крылом палестынскага супраціву ў асобе ФАТХ (канкурэнта ХАМАС).
У той жа час намеснік дзяржсакратара Савета бяспекі РФ Дзмітрый Мядзведзеў абвінаваціў у распачатай вайне паміж Ізраілем і Палестынай Вашынгтон, і заклікаў да грамадзянскай вайны ў ЗША. Амерыканцам варта было б актыўна займацца палестына-ізраільскім урэгуляваннем, а не сутыкаць Расею і Украіну, — напісаў Мядзведзеў, таксама адзначыўшы, што пачатак боестыкновений паміж ХАМАС і Ізраілем у дзень 50-годдзя пачатку вайны Суднага дня – «падзея, якое можна было чакаць«.
Некаторыя расійскія палітыкі федэральнага ўзроўню і структуры, якія дзейнічаюць у звязаных з бяспекай сферах, занялі значна больш адкрыта і агрэсіўна антыізраільскія пазіцыі.
8 кастрычніка расейская хакерская групоўка Killnet пачала кібервайну супраць Ізраіля, атакаваўшы ўрадавыя сістэмы і інтэрнэт-рэсурсы краіны. Хакеры заявілі аб «забойстве галоўнага дзяржаўнага сайта» Ізраіля і прыклалі скрыншот старонкі gov.il. Партал сапраўды быў недаступны ўвечары 8 кастрычніка. Аднак гэта працягвалася менш за гадзіну. Незалежных пацверджанняў таго, што сайт «падвіс» менавіта з-за хакерскага нападу, няма. Пасля ў Killnet заявілі, што іх дзеянні накіраваныя выключна супраць ізраільскага ўрада, і яны не маюць намеру шкодзіць звычайным людзям. Пры гэтым gov.il з’яўляецца аналагам расійскіх «Дзяржпаслуг» і выкарыстоўваецца менавіта радавымі грамадзянамі.
Групоўка Killnet таксама заявіла, што ізраільскія ўлады «самі вінаватыя» ў канфлікце. А таксама абвінаваціла іх у здрадзе Расіі – з-за падтрымкі Украіны. Хакеры паведамілі, што іх дзеянні сталі адказам на падтрымку Кіева ў вайне з рускімі і эскалацыю на Блізкім Усходзе. (Хакеры Killnet, якія, як мяркуецца, базуюцца ў Расіі, рэгулярна паведамляюць аб атаках на ўрадавыя і іншыя сайты Украіны і яе саюзнікаў, выступаючы ў кіберпрасторы ў падтрымку Крамля. У лютым групоўка ўзяла на сябе адказнасць за збой у працы авіякампаніі Lufthansa, а ў красавіку заявіла аб атрыманні доступу да сакрэтных дадзеных НАТА, якія «ўяўляюць цікавасць для Расіі». Нядаўна хакеры з Killnet абрынулі сайт брытанскай каралеўскай сям’і).
На наступны дзень пасля антыізраільскай акцыі хакераў Killnet, кіраўнік суб’екта РФ Рамзан Кадыраў выступіў у падтрымку Палестыны і прапанаваў адправіць супраць Арміі абароны Ізраілю часткі Расгвардыі, укамплектаваныя байцамі з падпарадкаванай яму Чачэнскай Рэспублікі – у якасці міратворчых сіл для навядзення парадку. А таксама заклікаў сусветную супольнасць прыняць «адзінагалоснае і справядлівае рашэнне» па сітуацыі ў рэгіёне і звярнуўся да лідэраў мусульманскіх краін з наступным заклікам аб стварэнні антыізраільскай кааліцыі:
«Звяртаюся да лідэраў мусульманскіх краін – стварыце кааліцыю і паклічце тых, каго вы называеце сябрамі, Еўропу і ўвесь Захад, каб яны не бамбілі мірных грамадзян на падставе знішчэння баевікоў. Мы падтрымліваем Палестыну. І мы супраць гэтай вайны, якая ў адрозненне ад іншых канфліктаў можа перарасці ў нешта большае. Я сам быў у Ізраілі. І наша мірная дэлегацыя на сабе зведала спробы непрыкрытай правакацыі. Таму заклікаю спыніць як вайну, так і любыя формы нагнятання абстаноўкі. У выпадку неабходнасці нашы падраздзяленні гатовыя выступіць у якасці міратворчых сіл для навядзення парадку і супрацьдзеянні любым падбухторшчыкам«.
Таксама ў медыя з’явілася інфармацыя аб тым, што ў штаб-кватэры Р.Кадырава ў сталіцы Чачні г.Грозны ў знак падтрымкі павесілі сцяг Палестыны. Рамзан Кадыраў зрабіў усё гэта, нягледзячы на тое, што раней баевікі руху ХАМАС нанеслі ракетны ўдар па мячэці імя Ахмата Кадырава, размешчанай у арабскай вёсцы Абу-Гош пад Іерусалімам. Мячэць, названая ў гонар яго бацькі, першага прэзідэнта Чачэнскай рэспублікі, была адкрыта ў сакавіку 2014 года. На яе будаўніцтва патрацілі 10 мільёнаў долараў, з якіх каля 6 мільёнаў паступілі ад урада Чачні.
13 кастрычніка расійскі грамадскі гуманітарна-праваабарончы праект Гулагу.нет (Gulagu.net) апублікаваў відэа і матэрыял у якіх сцвярджае, што «рускамоўныя інструктары ў складзе тэрарыстычнай арганізацыі ХАМАС аддавалі загады [на відэа чуваць, напрыклад, «Прыкрывайце!»] і каардынавалі дзеянні баевікоў і наймітаў падчас нападу на Ізраіль 7 кастрычніка ў дзень нараджэння дыктатара Пуціна».
Трактоўкі ролі Крамля ў вайне супраць Ізраіля ўжо агучаныя да гэтага часу з боку амерыканцаў і еўрапейцаў з’яўляюцца сугучнымі і ўзаемадапаўняльнымі з ужо вядомай інфармацыяй. Амерыканскі інстытут вывучэння вайны (ISW) у зводцы за 8 кастрычніка заявіў, што: «Крэмль працягне выкарыстоўваць напады ХАМАСа ў Ізраілі для правядзення шэрагу інфармацыйных аперацый (прасоўванні наратываў), накіраваных на зніжэнне падтрымкі і ўвагі ЗША і Захаду да Ўкраіны».
Прэзідэнт Польшчы Анджэй Дуда, які выказаўся па тэме расійскага фактару ў вайне супраць Ізраіля, заявіў, што ён непазбежна згуляе на карысць Расіі, якая «жадае адцягнуць увагу міжнароднай супольнасці ад сваіх злачынстваў ва Украіне; акрамя таго, я баюся, што гэтая вайна выкліча новую хвалю імігрантаў, якая працягне абцяжарваць Еўрапейскі Саюз і межы Польшчы».
Берлінскі Цэнтр даследаванняў нераспаўсюджвання Джэймса Марціна (у асобе свайго аналітыка і эксперта па расійскай палітыцы на Блізкім Усходзе Ханны Нотэ, якая лічыць, што Маскве не патрэбен вялікі канфлікт у рэгіёне і сапсаваныя адносіны з Ізраілем, які займае, у адрозненне ад краін Захаду, даволі асцярожную пазіцыю ў дачыненні да ўкраінскай вайны), тым не менш і ў той жа час прызнае ўскосную адказнасць РФ у адбываючымся: «З-за вайны ва Украіне, з-за сур’ёзнага пагаршэння адносін паміж Расіяй і Захадам і, такім чынам, змены адносін паміж Расіяй і Іранам. Масква ў цэлым пашырае магчымасці Ірана ў рэгіёне. Тэгеран асмялеў. Ён дае дроны і іншую падтрымку Расіі. Верагодна, атрымлівае нешта ўзамен».
Украінскія аналітыкі вылучаюць наступныя аргументы, якія сведчаць, на іх думку, аб удзеле ў цяперашніх падзеях на Блізкім Усходзе расійскай ваеннай разведкі (ГРУ). Сектар Газа, перайшоўшы пад кантроль ХАМАС, ператварыўся 13 гадоў таму ў т.зв. «ХАМАСТАН» – своеасаблівы аналаг утварэнняў тыпу «ДНР» або «ЛНР». У нападзе на Ізраіль удзельнічалі прадстаўнікі чарговага пакалення палестынскіх баевікоў, падрыхтаваных з дапамогай расійскага ГРУ і іранскага КВІР. У тым, як агрэсары здзекуюцца (гэта вiдаць на распаўсюджаных у сетцы відэа) над захопленымі ў палон ізраільскімі дзяўчынамі і старымі, расстрэльваюць бяззбройных людзей на аўтамагістралях, назіраецца такі ж почырк, як у 2022 годзе ў Бучы.
Дэлегацыі ХАМАС рэгулярна цёпла прымалі ў Маскве. У сакавіку 2023 года Расію наведалі члены палітбюро ХАМАС Муса Абу Марзук і Ізат Рышка. Падчас перамоваў у МЗС РФ, паводле звестак украінскіх медыяў, абмяркоўвалася расейская дапамога баевікам для планавання вайсковай аперацыі супраць Ізраіля. Таксама была ўзгоднена каардынацыя паміж Масквой, Тэгеранам, ХАМАС і Хезбалай. Пасля травеньскай аперацыі ЦАХАЛ «Шчыт і страла», у Маскве вырашылі дапамагчы аднавіць ваенны патэнцыял баевікоў, каб нашкодзіць Іерусаліму і падыграць іранскім сябрам Пуціна, які ненавідзіць прэзідэнта Украіны Зяленскага за яго габрэйскія карані.
Пуцінцы мараць сарваць нармалізацыю адносін Ізраіля з арабскім светам, асабліва з саудытамі, таму дапамагаюць іранцам разыгрываць палестынскую і юдафобскую карты. Антысеміцкія выпады выкарыстоўваюцца і дзеля стымуляцыі мусульманскага элемента ў расейскіх сілавых структурах. Па дадзеных украінскіх даследчыкаў, у шэрагах ВС РФ, якія займаюцца прасоўваннем «рускага свету», мусульмане складаюць каля 40%. У т.л. таму Масква па змаўчанні знаходзіцца на баку тэрарыстаў ХАМАС. З-за падобнага своеасаблівага «засілля мусульман» Пуцін з лёгкасцю здаў напярэдадні хрысцiянскую Арменію, а таксама падладжваецца ў цяперашні час пад Р.Кадырава, які, будучы кіраўніком «мусульманскага» суб’екта Расійскай Федэрацыі рэспубліканскага ўзроўню, робіць рэзкія антыізраільскія заявы.
Кіраўнік Галоўнага ўпраўлення разведкі (ГУР) Мінабароны Украіны Кірыл Буданаў у інтэрв’ю «Украінскай праўдзе» сцвярджае, што расейскі след у нападзе палестынскай радыкальнай групоўкі ХАМАС на Ізраіль заключаецца таксама ў наступным: «Перш за ўсё нам дакладна вядома, што трафейная зброя з Украіны ўсё ж такі перадавалася расейцамі групоўцы ХАМАС. У асноўным гэтае пяхотнае ўзбраенне. Ёсць некаторая інфармацыя, што нешта заходзіла ў Хезбаллу… Усе маглі бачыць відэа ў сацсетках — абсалютна, скажам так, натуральную для нашага рэгіёна і зусім ненатуральную для Блізкага Усходу тактыку, калі выкарыстоўваліся FPV-дроны супраць бронетэхнікі. Гэта ноў-хаў усё ж такі нашай вайны. Ніхто іншы, як людзі, якія прайшлі наш тэатр ваенных дзеянняў, не маглі такога рабіць. Паколькі там не было нас, значыць, гэта былі рускія.
Яшчэ два цікавыя факты. Першае: крыху больш, чым за тыдзень да пачатку гэтых дзеянняў, на тэрыторыі Лівана пачала афіцыйна вяшчаць руская станцыя «Спадарожнік» на арабскай мове. Гэтае вяшчанне ў абсалютна прапагандысцкім стылі з відавочнымі расійскімі наратывамі. 24 верасня расійскі касмічны апарат, здольны весці радыёэлектронную разведку і перахоп спадарожнікавых сігналаў, быў перамешчаны на геастацыянарную арбіту Ізраіля. Нагадаю, што ў перыяд з 22 па 24 верасня быў афіцыйны візіт расейскай вайсковай дэлегацыі ў Іран. Нам вядома, што было некалькі, скажам так, пажаданняў з іранскага боку. Адно з іх датычылася пашырэння магчымасцей па разведвальнай інфармацыі. Цяпер зразумела, якую менавіта разведвальную інфармацыю пачалі расіяне прадастаўляць усім зацікаўленым бакам. Падкрэсліваю, што тут не адзін Іран, а ўсе зацікаўленыя бакі».
Projekt dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
